De Geuldalbaan

[antoni-a]

Bert,

Interessant. Ik kan mij het gebouw op de Schaelsberg niet precies meer voor de geest halen. Maar ik vraag me af of de getekende detaillering in de gevel daadwerkelijk zo is gebouwd (in Oud-Valkenburg), of dat het ontwerp van de architect soberder is uitgevoerd.

Weet je ook iets over de maatvoering Bert? En is dit het enige aanzicht dat je in bezit hebt? Wat ik wel weet is dat er ooit een dertig meter diepe put is geslagen voor de watervoorziening (volgens dhr. Pisters).

[Bert Senden]

Dit is het enige wat ik er van heb. De afbeelding komt uit het boek Spoorweg Architectuur in Nederland. Voor details ben je aangewezen op foto's.
De halte plaats Oud Valkenburg is niet aangelegd voor de Heer van Kasteel Oost maar voor de Heer van kasteel Sjaloen. Ze mochten alleen over zijn grondgebied mits hij een eigen Halte kreeg. Een ander verhaal is dat zijn dochter kennis had met een spoorweg ingenieur die aan de lijn werkte en deze gezorgd heeft dat er een halte kwam. 

Gr. Bert.

[Lotschhardbahn]

Prachtig project. Blijf dit graag volgen.

[antoni-a]

Beste Marc,

Bedankt voor je leuke bericht. Ik heb je project bekeken. Mooi zo'n grote baan met grote hoogteverschillen. Dat ziet er fraai uit, en voor zover ik het kan beoordelen vordert de bouw snel.
Ik heb me net geabonneerd op je YouTube kanaal.

[antoni-a]

MP5 wisselmotor?

De wissels in het verdekte gedeelte van de modelbaan worden elektromagnetisch aangedreven. Voor de zichtbare wissels is een elektromagnetische aandrijving wat mij betreft niet geschikt door de snelheid van omleggen van het wissel en het daarmee gepaard gaande harde geluid van de aandrijving. In plaats daarvan wil ik wisselmotoren en/of servo's gebruiken. Om een en ander uit te proberen heb ik een MP5 wisselmotor van MTB aangeschaft.

Volgens de vele commentaren schijnt het geluid dat de MP5 produceert mee te vallen. De motor werkt op 8-16V DC/AC volgens de documentatie. Op de behuizing staat: 9-14VDC, 12-15VAC. Ik heb de motor dus getest met de ingestelde 13,5V voeding op de baan. Veel of weinig geluid is relatief en een kwestie van smaak, maar ik vond het tegenvallend.

Om de MP5 op een lagere spanning te testen heb ik een DC/DC Converter (DEBO DCDC DOWN 3 Reichelt) gebruikt waarmee ik de voeding van 13,5V kan verlagen naar 13,5V-1,2V bij een maximale uitgangsstroom van 3A. De converter heeft standaard twee stekkertjes met aansluitdraden voor input en output. Op 9V blijkt de MP5 nog steeds naar behoren te functioneren. De snelheid van de motor neemt af en daarmee het geluid. Met een proefopstelling heb ik geprobeerd de geluidsterkte van de motor te bepalen. Door de motor op te hangen aan een touwtje worden de trillingen afkomstig van de motorbehuizing geïsoleerd van andere oppervlakten. Zonder het effect van een externe klankkast (zijnde de constructie van de baan) valt het geluid mij best mee. Als de behuizing meer massa zou hebben zou de prestatie voor wat betreft geluid wellicht hoorbaar verbeteren.

Zodra de motor met schroeven wordt gemonteerd op het frame van de modelbaan resoneert het multiplex mee.

Aanbrengen van een laag rubbergranulaat tussen motorbehuizing en baanframe verbetert dan weer de prestaties. Eerst heb ik de motor weer vastgeschroefd, en vervolgens heb ik de motor verlijmd op het rubber. Hoewel de schroeven een kortsluiting vormen voor de trillingen naar het frame is er nauwelijks hoorbaar verschil tussen de geschroefde en verlijmde motorbehuizing.

Op segment E van De Geuldalbaan ligt slechts één wissel in het zicht (raccordement kalkbranderij Filippo). De MP5 is eenvoudig te bedienen via een schakeldecoder vanaf een ander segment, waarbij de lengte van de bedrading voor de aansturing nauwelijks van belang zal zijn bij een doorsnede van 0,5mm². Voor dit wissel zal dit daarom een goede oplossing zijn.

[antoni-a]

Ik heb een proefopstelling gemaakt met een Weinert Mein Gleis wissel om de instellingen van de stelnaald voor de stelstang van de wissels te testen. Het wissel ligt op 2 lagen van 3mm rubbergranulaat die op 9m multiplex zijn bevestigd. De MP5 wisselmotor is aan de onderzijde op 3mm rubbergranulaat bevestigd. Daarmee is de afstand tussen MP5 en stelstang ca. 18mm.

De door MTB bijgeleverde stelnaalden voor de MP5 wisselmotor hebben een diameter van 1mm. In vergelijking met de fijne stelstang van de Weinert wissels zijn de stelnaalden erg robuust. Ze passen niet in de door Weinert aangebrachte ogen van de stelstangen. Als het wel zou passen is de vraag of de stelstang bestand is tegen de kracht waarmee de wisselmotor het wissel omlegd aangezien het verenstaal van 1mm nauwelijks buigt.

De MP5 is standaard ingesteld op een uitslag van 6mm. Deze heb ik vergroot naar 9mm door de nok om te zetten. Door de combinatie van een uitslag van 9mm tezamen met het 0,5mm dikke verenstaal en de afstand van 18mm, worden de wisseltongen mooi omgelegd.

Ik heb verenstaal met een diameter van 0,5mm toegepast. Deze diameter is echter niet zonder meer in te klemmen op de wisselmotor. Door een adereindhuls op het verenstaal te persen kan de stelnaald wel worden bevestigd.

[mark mms]

Ziet er erg netjes uit en het geluid is best acceptabel zo te horen.
Waar heb je het rubber vandaan?

[Michel Bikkel]

Mooi Spul. Destijds heb ik gekozen voor Profirails van Fleischmann, daar gaat het toepassen van deze motoren helaas niet bij lukken

[Pierre]

Dit is een heel deftige manier om je wissel om te zetten. Mooi hoor.
Het is overigens ook een prachtige mooie wissel.

[antoni-a]

Mark,

Het rubber heb ik hier gekocht: https://www.rubberwebshop.nl/rubber-vloeren/granulaat-rubber-vloer.

Ik heb gekozen voor een dikte van 3mm. In de verdekte gedeelten ligt één laag van dit materiaal, en in het zichtbare gedeelte liggen twee lagen op elkaar. De eerste levering had een fijnere structuur dan het materiaal van de tweede levering dat je ziet op de afbeeldingen van het wissel. Daardoor waren de poriën tussen de rubberkorrels veel kleiner.

Door twee lagen van 3mm toe te passen in plaats van één dikke laag van 6mm, hoop ik te voorkomen dat er straks bij het verlijmen van de ballast 'kanaaltjes' ontstaan tussen rails en multiplex. Dat zou - in theorie - de geluidsisolatie ten goede moeten komen.

[antoni-a]

Mies,

In principe ben ik tevreden over de werking van de mp5. Ik ben er nog niet over uit of ik de overige (zichtbare) wissels met motoren of met servo's zal aandrijven. Ik zie op tegen het gepruts met de servo-decoders, en de eventuele storingen bij gebruik van langere stuurkabels.

[Wim Janse]

Tony,  ik ben het helemaal eens met jouw conclusies wat betreft de MTB motor. Zelf gebruik ik nog de MP1 versie van dit fabrikaat,
maar daarbij heb ik vergelijkbare resultaten.

Michel, waarom zou het bij de Fl profi niet lukken?  Ik denk dat bij elk wisselmerk, waarbij een losse aandrijving gebruikt kan worden,
je ook met deze MTB kan werken.

Wim

[antoni-a]

Pierre,

Over de uitvoering van het wissel ben ik erg te spreken. Het wissel op de afbeeldingen is een 8,6° wissel (49-190-1:6,6) met een lengte van 355mm. Daarnaast heb ik een aantal 6,3° wissels nodig (49-190-1:9) met een lengte van 375mm. Ze zullen veel ruimte innemen op de baan, maar ik denk dat het dat waard is. Zeker gezien het beperkte aantal zichtbare wissels op mijn baan. Er hangt wel een prijskaartje aan van + €60,-

[antoni-a]

Wim,

Met de MP5 beschik ik over twee wisselcontacten voor bijvoorbeeld hartstukpolarisatie. Maar ik begrijp dat de MP's naar tevredenheid werken? Heb jezelf nooit overwogen om de wisselmotoren in te wisselen tegen servo's?

[Michel Bikkel]

Michel, waarom zou het bij de Fl profi niet lukken?  Ik denk dat bij elk wisselmerk, waarbij een losse aandrijving gebruikt kan worden,
je ook met deze MTB kan werken.

Wim

Dat ik de wissel kan bedienen met de MTB gaat me vast wel lukken, alleen niet met de aandrijving tussen de wisseltongen.
Vervangen van de fleischmann aandrijving heeft dan niet veel voordelen

[Wim Janse]

Ja Tony, ik ben tot nu toe tevreden met de werking van de MP.
En ja, ik heb inderdaad servo's wel overwogen, maar ben daar tot nu toe nog niet aan toe gekomen.
Bovendien denk ik, dat je met de MP sneller klaar bent, omdat je geen "slag" hoeft in te stellen.
Daar staat tegenover natuurlijk, dat je de electro sterkte voor de MP moet "afvlakken". Dat kan
ook nog weleens uitproberen zijn.
Wim

[antoni-a]

montage van de rails bij segmentenovergangen (of module-overgang)

Vanwege het gemak bij montage/demontage en de bedrijfszekerheid heb ik bij de verdekte sporen geprobeerd de rails haaks op de segmentovergangen te monteren. Waar dat niet lukte heb ik in elk geval een recht stuk rails op de segmentovergangen gemonteerd.

De zichtbare railstukken op de segmentovergangen worden niet met raillassen aan elkaar gemaakt. Bij de bouw wordt de flexrails over de overgang gemonteerd. Nadat de rails is vastgezet zaag ik de railstukken door met een Roco-zaagje. Dat geeft een strakke en smalle zaagsnede. Om zeker te zijn dat de spoorstaven niet vervormen tijdens het zagen heb ik een stuk plaatmateriaal op de rails vastgeschroefd. Met het resultaat ben ik erg tevreden.

Bij de zichtbare sporen liggen er helaas niet overal rechte railstukken op de segmentovergangen, op sommige plekken ligt gebogen rails. Het is dus niet overal zo eenvoudig.
Om te voorkomen dat er knikken in het spoor ontstaan zodra de gebogen rails wordt doorgezaagd, heb ik de rails eerst mechanisch spanningsvrij gemaakt voordat deze gemonteerd wordt op de baan. Daartoe is de flexibele rails eerst rond een multiplex schijf gebogen. De diameter van de schijf is 20cm en levert een spanningsvrije boog op met een radius van ongeveer 855mm.

Voor de binnenbocht is de schijf net te groot. Hiervoor moet ik de schijf iets kleiner maken.

Bij het doorzagen ben ik benieuwd of de praktijk aansluit bij de theorie.

[antoni-a]

De praktijk blijkt inderdaad zoals gehoopt. Nadat de flexrails zijn verlijmd op het rubber heb ik de gebogen rails gezaagd op de segmentenovergang. Door de rails te buigen vóór het monteren - en de spoorstaven van mechanische spanning te ontdoen - blijft de boogvorm goed behouden na het zagen. Geen last van knikken in de rails.

Bij de overgang naar het volgende segment is de spoorstaaf bevestigd op schroefjes. Om de rails te fixeren heb ik spaanplaat schroefjes van 2,4 x 16mm gebruikt. Alle dwarsliggers zijn op het rubber gelijmd met secondelijm zodat bij het zagen ook kleine stukjes op hun plek blijven (en soms lukt dat net niet, zie bovenstaande foto).
Ik heb de volgende methode gekozen om de spoorstaven te solderen op de schroeven:

•Eerst worden de kopjes van de schroeven gevijld.

•Dan wordt de rails op de juiste plek gelegd en worden de dwarsliggers op het rubber aangetekend.

•Dan wordt de rails weer opgepakt. Tussen de dwarsliggers, onder de spoorstaven, worden de schroefjes ingedraaid.

•Vervolgens de rails weer terugleggen en de schroefjes zover indraaien dat ze net niet de onderzijde van de spoorstaaf raken. Dit is wel een secuur werkje.

•Daarna op de schroefkopjes aantekenen welk gedeelte onder de spoorstaven uitsteekt.

•En dan de gemarkeerde delen wegslijpen.

•Nu kan de rails op zijn plek worden gelegd en op de schroefjes worden gesoldeerd.

•Tot slot worden de sporen op de segmentenovergang (van E naar F) weer doorgezaagd met het Rocozaagje. In dit geval worden vier rails tegelijk gezaagd, dat was nog even spannend. Het resultaat is dat de dwarsliggers mooi doorlopen op de overgang. De spoorstaven liggen exact in lijn, zowel horizontaal als verticaal.

[Wim Corduwener]

Ik ben er zeker van dat ik minder kunstige aansluitingen heb gezien, maar dit ziet er behoorlijk fenomenaal uit.

[antoni-a]

Wim,

Ik ben er erg tevreden mee. Tussen en rondom de dwarsliggers glinstert nog uitgeharde secondelijm. Dat verdwijnt straks toch in het ballastbed. De markeringen op de dwarsliggers moeten nog worden weggepoetst.

De truuk me het van te voren buigen heeft gelukkig goed uitgepakt. De moeilijkheid zit hem in het solderen van de spoorstaven op de schroefkopjes. Door de warmte hebben de dwarsliggers de neiging te vervormen. Daarom heb ik een hele reeks dwarsliggers onderling losgemaakt zodat ik ze zover mogelijk van de schroefkopjes kan wegschuiven tijdens het solderen. En ik gebruik een zwaardere bout (30W) voor deze soldeerverbindingen, zodat het snel opwarmt.

Dit effect dus. Deze foto is van een ander stukje op de baan.

[Wim Corduwener]

De moeilijkheid zit hem in het solderen van de spoorstaven op de schroefkopjes. Door de warmte hebben de dwarsliggers de neiging te vervormen.

Je kunt proberen om aan weerszijden van je te solderen punt natte lappen over de spoorstaven te leggen. Als het goed is wordt de hitte dan minder.

[Michel Bikkel]

Ik lees vaak dat op S39 zo'n beetje de doodstraf staat maar ik gebruik het altijd. (na het solderen even een natte doek er over en klaar).
Het voordeel is dat het oppervlak schoongebrand wordt door de hitte en het soldeertin gelijk hecht zonder dat je een tijd moet bakken waardoor alles veel te heet wordt.
Ik gebruik ook een boutje van 25 watt met een punt als een schroevendraaier van 3 mm. Die zet ik dan in de lengterichting op de rails.

dit is mijn methode, neem wat voor jou het handigste werkt. 

[antoni-a]

De rails van het raccordement van de kalkbranderij van Filippo is gelegd. In een latere fase worden de stootblokken, wisselstellers en de ballast aangebracht. Eerst moet ik de wisselmotoren nog onder de baan bevestigen en de bedrading aansluiten. Hierover meer in de volgende post. Daarna ga ik de basis voor het landschap bouwen achter het raccordement.

Bij de segmentenovergang (van segment E naar F) heb ik de rails weer op de bekende manier bevestigd en vervolgens gescheiden met een zaagje. In reactie #67 heb ik een aantal foto's toegevoegd van de werkwijze.

[antoni-a]

Om de wisselmotor MP5 op de juiste positie onder de modelbaan te monteren gebruik ik een lange stelnaald. Na montage wordt de stelnaald ingekort op de juiste lengte. Door een (te) lange stelnaald te gebruiken kan de wisselmotor precies op de juiste positie onder het wissel worden gebracht. Daarbij zorg ik dat de MP5 in de middenstand staat door er even spanning op te zetten.

Op de behuizing wordt dubbelzijdig tape geplakt zodat de motor tijdelijk onder de baan kan worden gepositioneerd. Bedrading voor de polarisatie van het wissel worden aangesloten op de extra contacten van de MP5.

Dan worden de tongen van het wissel ook in de 'middenstand' gelegd. Als de stelnaald van onderaf door het oog van de stelstang van het Weinert wissel wordt gestoken dient de naald recht te staan. Dan is de middenstand van de wisselmotor in lijn met de middenstand van het wissel.

[antoni-a]

Vandaag een printje gemaakt voor de sturing van de MP5 wisselaandrijving.

De MP5 wisselmotoren worden aangestuurd door de schakeldecoder DR4018 via een bistabiel relais. Het relais zorgt ervoor dat de polariteit van de spanning voor de MP5 wisselt. Daarvoor heb ik een printplaatje met lijnraster gebruikt. Op het printje zijn voorlopig 2 relais gesoldeerd voor de wisselmotoren van het raccordement van de kalkbranderij. Het printje kan worden uitgebreid tot 6 relais.
De DR4018 is aangesloten op de voeding van 13,5V. De voeding voor de MP5's wordt aangesloten op een 9V voeding. Daarvoor heb ik voorlopig de DCDC converter gebruikt.

De aansturing werkt prima. Wel valt me nu pas op dat de schakelcontacten in de behuizing van de MP5 best hoorbaar zijn.